Prezentujemy Mu-so Qb

‘Myślę, że w czasie prac nad przetwarzaniem sygnału przerobiłem ok. 250 wersji tego procesu szukając tego jedynego, właściwego brzmienia, a na każdą z tych wersji przydało jeszcze z 10 wariacji odrzuconych od razu ponieważ natychmiast wiedziałem, że da się to zrobić lepiej. Innymi słowy przerobiliśmy tysiące wersji zanim znaleźliśmy tą jedną, właściwą.’

To dyrektor techniczny Naima, Roy George, o długim i żmudnym procesie tworzenia rozwiązań na potrzeby nowego Mu-so Qb, a przecież mowa jest tu tylko o 'strojeniu' cyfrowego sygnału tak, by nowe urządzenie prezentowało charakterystyczne dla każdego produktu Naima cechy brzmienia – pomimo faktu, że to przecież ultra-kompaktowy system zaprojektowany tak, by można go było używać tam gdzie pierwszy Mu-so jest za duży.

W czasie dyskusji z zespołem, który opracował Mu-so Qb – Royem Georgem, głównym inżynierem Matthieu Guilloux oraz szefem działu dizajnu Simonem Matthewsem – stało się jasne, że tworzony przez nich produkt musiał spełniać trzy podstawowe założenia: musiał zajmować mniej miejsca niż pierwszy Mu-so, kosztować jeszcze mniej i nade wszystko nadal oferować charakterystyczną sygnaturę dźwięku Naima.

No tak, musiał jeszcze 'tylko' spodobać się klientom, którzy nigdy dotąd nie mieli żadnego Naima, a jednocześnie przekonać do siebie fanów Naima potrzebujących rozwiązania do stworzenia dodatkowej 'strefy' odtwarzania muzyki dla już istniejących systemów multiroom ND lub Uniti.

Osiągnięcie tego wszystkiego już z oryginalnym Mu-so było bardzo trudne, zmieszczenie tych wszystkich funkcji w jeszcze mniejszym systemie musiało być jeszcze większym wyzwaniem. Konieczne było zastosowanie nowych materiałów i rozwiązań oraz stworzenia niemal zupełnie nowego projektu urządzenia, zamiast prostego pomniejszenia jego skali, a w końcu wielu miesięcy dostrajania wszystkich układów, by osiągnąć jakość brzmienia porównywalną z tym, co gwarantuje starszy/większy brat.

Jak mówi Roy George: ‘Przeprowadziliśmy mnóstwo symulacji komputerowych wykorzystując narzędzie o nazwie LspCAD  do projektowania obudów głośników, a jednocześnie ja, z pozycji inżyniera, i Simon, z pozycji dizajnera, prowadziliśmy nieustające negocjacje, próbując pogodzić nasze priorytety tak, by z małych skrzynek uzyskać brzmienie odpowiedniej klasy. Jak się okazało nawet kilka milimetrów różnicy w wymiarach skrzynek robiło wyraźną różnicę w jakości uzyskiwanego z nich dźwięku.’

Albo, jak ujął to Matthews, końcowy rezultat jest: ‘tak mały jak planowałem i najmniejszy możliwy z punktu widzenia Roya, by zagwarantować dźwięk o Naimowskiej sygnaturze.’

Koniec końców okazało się, że pomimo faktu, iż byliśmy w stanie wykorzystać część rozwiązań opracowanych na potrzeby Mu-so  przy pracach nad Qb, to jednak stworzenie mniejszego, sześciennego kształtu wymagało zupełnie nowego podejścia do tematu. Jak wyjaśnił Simon Matthews: ‘bardzo szybko zorientowaliśmy się, że oparcie obudowy na konwencjonalnej, ręcznie wykonywanej dla  systemu Mu-so w tym przypadku nie zda egzaminu z uwagi na zakładany stopień skomplikowania konstrukcji.’

W przeciwieństwie do Mu-so, nowa konstrukcja nie mogła wykorzystać wsparcia bas-refleksu, wyjaśnił Roy George, ‘główny cel, który nam przyświecał, to zaoferowanie dźwięku kompletnie oderwanego od ograniczeń niewielkiej obudowy nowego systemu, który potrafiłby wypełnić cały pokój pomimo, iż przetworniki musiałby być umieszczone dużo bliżej siebie.’

Simon Matthews dodał: ‘Po prostu nie da się wstawić bas-refleksu do tak niewielkiej obudowy i właściwie go dostroić. Musiałby albo być tak mały, że nie spełniałby swojej funkcji, albo tak duży, że po prostu nie dałoby się go zmieścić.’

By więc osiągnąć założone brzmienie wykorzystano dwa rozwiązania zupełnie nowe i to nie tylko w porównaniu do Mu-so, ale w ogóle nowe dla Naima: główny 'szkielet' Qb to wysoce złożona konstrukcja otwarta (która powstała dzięki wykorzystaniu komputerowego modelowania) wykonana jako jeden element z poliwęglanu z dodatkiem włókna szklanego i ABSu. Konstrukcja ta powstaje z użyciem zaawansowanej wtryskarki. Drugi nowy element, do opracowania którego zmusiła nas niemożność wykorzystania bas-refleksu, to dwie membrany bierne umieszczono po bokach, zwane inaczej ABR – które wyglądają jak normalne głośniki basowe, tyle, że są pasywne – wprawiane w ruch za sprawą pracy głównego woofera basowego.

Choć materiał, który wybraliśmy do stworzenia obudowy nowego systemu jest niezwykle mocny i sztywny to jednak, co widać na powyższym zdjęciu, cała struktura składa się w dużej mierze z otworów za sprawą aż 7, instalowanych w bardzo niewielkiej przecież obudowie, głośników. By więc cała struktura zachowywała odpowiednią sztywność musieliśmy ją tak skonstruować, by każdy element Qb odgrywał swoją strukturalną rolę. Dotyczy to nawet przezroczystej, akrylowej platformy, na której oparto całą konstrukcję, wnęki na górnej powierzchni urządzenia, mieszczącej (wzorem Mu-so czy naszego flagowego wzmacniacza Statement) panel kontrolny, poprzez radiator umieszczony z tyłu, na którym zmontowano układy elektroniczne, aż po same montowane w obudowie przetworniki.

ABRy, dla przykładu, to zwykle bardzo proste i lekkie membrany, a jedynym wymaganiem wobec nich jest umiejętność wypromieniowywania fal dźwiękowych w rytmie muzyki odtwarzanej przez głośnik aktywny. W naszym przypadku wykorzystują one aluminiowe membrany wsparte solidną obudową z sztywnym koszem oraz zawieszeniem współpracującym z panelem otaczającym membranę, który sprzęga ją z całą obudową by zapewnić lepszą kontrolę ruchów ABRów.

Dzięki takiej konstrukcji ABRy, podobnie jak, również owalny, właściwy głośnik basowy zamontowany na froncie, są w stanie zwiększyć sztywność całej struktury i to bardziej niż gdyby tylko rekompensowały ubytek w jej sztywności powodowany przez otwory, w których są montowane. Woofer jest także mocowany do spodu głównej obudowy, co jeszcze zwiększa sztywność całości i zabezpiecza głośnik nawet w sytuacji, gdy ktoś stawia Qb z rozmachem!

Przetworniki średniotonowe wykorzystują dodatkowe elementy poprawiające jakość ich brzmienia takie jak pokryte miedzą elementy napędu magnetycznego, a dodatkowo zaprojektowano je tak, by poprawiały sztywność obudowy choćby za sprawą 'kubków', jak określają je ich twórcy, umieszczonych po tylnej stronie przetworników by odizolować je od pracującego przetwornika niskotonowego, które jednocześnie wzmacniają panel frontowy.

Dwa przetworniki wysokotonowe montowane są do skomplikowanej ścianki frontowej, której kształt wspiera lepsze rozpraszanie dźwięku w pokoju mając wsparcie również ze strony zaawansowanego układu DSP. Sercem układu DSP jest potężny procesor o wydajności 150MIPS, czyli mogący wykonać do 150 milionów operacji na sekundę, co jest pomocne przy monitorowaniu każdego aspektu pracy przetworników.

Jak nam powiedział Roy: ‘wcześniej stworzyłem układ DSP dla Mu-so oraz systemy dla pewnie około 20 Bentleyów, dzięki czemu miałem już spore doświadczenie, z którego mogłem teraz skorzystać.’ To plus doświadczenie dotyczące wykorzystania przetworników w małych obudowach  (np. montowanych w samochodach), czy doświadczenie z wzmacniaczami w klasie D, to znakomite przykłady tego jak różne gałęzie działalności firmy Naim – tak różnorodne jak bezprzewodowe systemy muzyczne i projekt Naim for Bentley, który już niedługo znajdzie zastosowanie w nowym  SUVie Bentayga – dają nam wiedzę i doświadczenie, które doskonale się uzupełniają i przydają przy kolejnych projektach.

Jak wygląda jego praca? Komentarze z początku tego tekstu powinny dać Wam już pewne pojęcie o poziomie jego zaangażowania w cały proces osiągania odpowiedniej klasy brzmienia Qb. Trwało to setki godzin, a gdy w końcu ‘powstawała obiecująca konfiguracja DSP, poświęcaliśmy dużo czasu na odsłuchy kawałków z różnych gatunków muzycznych.’

W czasie gdy przeprowadzamy tą rozmową ciągle jeszcze jesteśmy przed ostatecznym 'klepnięciem' produktu, ...‘co oznacza, że jeszcze przez dzień, czy dwa, które mi pozostały, nadal będę mógł  dopracowywać brzmienie wykorzystując każdą sekundę jaka mi jeszcze pozostała. Z doświadczenia wiem, że czasem dokonuje się wręcz przełomu w ostatnich godzinach prac…’

It’s one of the beauties of DSP, that work can carry on like this in tandem with the assembly of pre-production trial samples of the product: when the finished tune is agreed, it can then be uploaded into the product in a similar way that Naim’s ND- and Uniti products can have their DSP audio tuning adjusted as part of firmware upgrade – ‘only rather faster’, says George.

To jedna z zalet układów DSP – prace nad ich konfiguracją mogą trwać nawet jeszcze wtedy, gdy prototypy są fizycznie składane. Gdy powstaje w końcu brzmienie, które nas satysfakcjonuje, wystarczy załadować taką konfigurację do gotowego produktu w taki sposób, jak np. robimy to dla  Naimowskich produktów z serii ND- i Uniti gdzie nową konfigurację DSP wgrywamy z aktualizacją firmwaru urządzenia – ‘tak samo, tylko szybciej' twierdzi George.

Jednym z głównych celów dostrajania brzmienia Qb było uzyskanie jak najbardziej zbliżonego efektu brzmieniowego do tego, co oferuje Mu-so . To szczególnie ważne dla użytkowników Mu-so, którzy Qb będą używać jako 'drugiej strefy', czyli systemu w kolejnym pokoju – dzięki temu gdy z pokoju, w którym gra Mu-so przeniosą się do drugiego, gdzie tą samą muzykę odtwarza Qb, nie zauważą właściwie żadnej zmiany w charakterze brzmienia.

Każdy przetwornik jest zasilany przez sygnał z osobnego kanału wzmacniacza, podobnie jak w przypadku Mu-so, z tym, że w przypadku Qb kanałów jest pięć a nie sześć, i na każdy przetwornik wysoko- i średniotonowy wzmacniacz dostarcza maksymalnie 50W mocy, a do przetwornika niskotonowego maksymalnie 100W, podczas gdy Mu-so oferuje 6 x 75W.

Matthieu Guilloux wyjaśnił, że nieco niższa moc oferowana na każdy kanał pozwoliła zredukować wymagania w stosunku do zasilania, również za sprawą specjalnie zaprojektowanych przetworników o niższej impedancji, które do wysterowania potrzebują nieco niższej mocy. Wyższa moc dla kanału niskotonowego została osiągnięta poprzez wykorzystanie jednej kości wzmacniacza dla pojedynczego kanału zasilającego woofer, zamiast napędzać dwa, jak w przypadku Mu-so.

Same wzmacniacze wykorzystane w tej konstrukcji są dokładnie takie same jak w większym modelu. Zostały one wybrane w testach odsłuchowych, doskonale sprawdziły się w praktyce w przypadku Mu-so, więc zważywszy, że od początku zakładano uzyskanie zbliżonego brzmienia nie było żadnego powodu by szukać innych wzmacniaczy dla Qb.

Niższa moc oznacza również mniej wydzielanego przez wzmacniacze ciepła, co samo w sobie jest korzystne dla stabilności i niezawodności pracy, oraz ułatwia zadanie radiatora, do którego tranzystory są bezpośrednio przymocowane. Jak powiedział nam Matthieu, przez wiele tygodni przeprowadzano testy, w czasie których powtarzano włączanie i wyłączanie urządzenia, które musiało pracować w temperaturach w zakresie od -20C do +80C. Obudowa stygła gdy urządzenie wyłączano, a następnie urządzenie ponownie włączano i odtwarzano różowy szum przy maksymalnej głośności, co powodowało ponowny wzrost temperatury wewnątrz urządzenia.

Tego typu testy, odpowiadające 5 latom pracy urządzenia, przeprowadzono zanim jeszcze Qb trafił do sklepów. W ich trakcie temperatura w komorze testowej osiągała prawie +80C, co oznaczało, że w środku urządzenia osiągała nawet ponad +100C – przy takich temperaturach odkryliśmy, że użyty klej potrafił nieco zmięknąć! Na szczęście w codziennym użytkowaniu Qb nie grozi praca w tak ekstremalnych warunkach.

Ostatni etap składania produktu to zadbanie o uszczelnienie połączeń między podstawową, pięciościenną obudową, górnym panelem oraz tylnym panelem/radiatorem. Każdy z tych elementów jest najpierw składany oddzielnie, a następnie są łączone razem tak, by tworzyły hermetyczną całość. Odpowiednia sztywność całej konstrukcji osiągana jest dzięki skomplikowanym mechanicznym połączeniom pomiędzy tymi elementami, a główną obudową. Dodatkowo cała konstrukcja jest skręcana śrubami, co dodatkowo ją wzmacnia, podczas gdy w przypadku niższej klasy produktów często po prostu składa się razem pasujące do siebie elementy bez dodatkowych wzmocnień.

Ostatnim elementem całej struktury jest akrylowa podstawa z logiem Naima, która tworzy wrażenie jakby całe urządzenie unosiło się nad powierzchnią, na której stoi. Ją również solidnie przymocowano do całej konstrukcji dodatkowo zwiększając sztywność całej struktury’.

Na tylnym panelu/radiatorze umieszczono antenę dla połączenia bezprzewodowego, oraz  fizyczne złącza. Funkcjonalność jest identyczna jak w przypadku Mu-so i obejmuję obsługę protokołu UPnP, AirPlay dla Apple Music, serwisów streamingowych (Spotify i Tidal) oraz radia internetowego dostępnego jeśli urządzenie jest podłączone do sieci czy to za pomocą połączenia kablowego czy bezprzewodowo, plus obsługę kodeka aptX (Bluetooth), a także cyfrowe złącze optyczne, złącza analogowe oraz porty USB (zgodne z iOS).

Oczywiście, jako że Qb jest wcieleniem Mu-so, wyposażono go w zdejmowalną maskownicę, co daje użytkownikowi możliwość wyboru jednego z czterech kolorów – standardowego czarnego lub jednego z opcjonalnych: Deep Blue, Vibrant Red i Burnt Orange; bądź zdjęcia jej całkowicie.

Sama maskownica jest nieco bardziej skomplikowana niż w przypadku Mu-so, jako że zakrywa nie tylko front, ale i dwie boczne ścianki, acz nadal wykorzystuje efekt pofalowanej powierzchni zaczerpniętej wprost od większego brata. Stworzenie tej maskownicy było sporym wyzwaniem dla naszych projektantów – to konstrukcja łącząca panele z ABS z zawiasami wykonanymi z polipropylenu, na którą naciągnięto materiał maskownicy.

W czasie rozmów z zespołem, który opracował Mu-so Qb , stało się jasne, że nawet jeśli jest to najbardziej przystępny cenowo system, stworzony by jeszcze więcej osób poznało markę, to jednocześnie jest to prawdziwy 'do szpiku kości' Naim, przy którego tworzeniu inżynierowie spędzili równie dużo czasu, co przy każdym innym produkcie sygnowanym marką Naim.

To prosty, kompaktowy, atrakcyjnie wyglądający produkt, za którym stoi jednakże ponad 40 lat  doświadczenia Naima. Dzięki temu może być prezentowany z równie wielką dumą jak nawet topowy system Naim Statement.

Mu-so Qb dostępny już od marca 2016